فیلم تحسین‌شدۀ The Social Network (شبکۀ اجتماعی)، اثری است به کارگردانی دیوید فینچر و با فیلم‌نامه‌ای هوشمندانه از آرون سورکین که بر اساس کتاب پرفروش The Accidental Billionaires نوشته‌ی بن مزریچ ساخته شده است. این فیلم نه‌تنها در زمان اکران خود در سال ۲۰۱۰ سر و صدای زیادی به پا کرد، بلکه امروزه نیز یکی از مهم‌ترین آثار قرن ۲۱ درباره‌ی تأثیر فناوری، شبکه‌های اجتماعی و تحولات فرهنگی دنیای مدرن به‌شمار می‌رود. نیویورک‌تایمز نیز آن را در فهرست صد فیلم برتر قرن قرار داده است.

«شبکۀ اجتماعی» داستان پیدایش فیس‌بوک را روایت می‌کند؛ شبکه‌ای که از یک خوابگاه دانشگاه هاروارد آغاز شد و به یکی از تأثیرگذارترین پلتفرم‌های قرن بیست‌ویکم تبدیل شد. در مرکز این روایت، مارک زاکربرگ، برنامه‌نویس جوان و منزوی قرار دارد که با بازی خیره‌کنندۀ جسی آیزنبرگ، به‌شکل یک شخصیت پیچیده، باهوش، بلندپرواز و گاه سرد و بی‌رحم به تصویر کشیده شده است.

اما چیزی که این فیلم را فراتر از یک روایت سادۀ استارتاپی می‌برد، تأکید آن بر دروغ‌های ناگفته و حذف‌شده‌ها در دل موفقیت است. فیلم به‌خوبی نشان می‌دهد که در مسیر خلق یک ایدۀ انقلابی، افراد زیادی کنار گذاشته شدند یا نقش‌شان نادیده گرفته شد. از جمله این افراد، ادواردو ساورین (هم‌بنیان‌گذار اولیه و دوست صمیمی مارک) است که درگیر نزاع‌های حقوقی پیچیده با زاکربرگ می‌شود، یا دوقلوهای وینکلووس که ادعا دارند ایدۀ اصلی را از آن‌ها دزدیده‌اند.

یکی از نقاط قوت فیلم، نحوه‌ی روایت غیرخطی آن است: داستان از دل جلسات دادگاه، فلش‌بک‌ها و گفتگوهای تیز و پرتنش بیرون می‌آید؛ درست با همان سبک دیالوگ‌محور و سریع که از سورکین انتظار می‌رود. دیوید فینچر نیز با امضای تصویری تیره‌، فضاسازی دقیق و کنترل ضرب‌آهنگ روایت، تنش را تا پایان حفظ می‌کند.

فیلم The Social Network فقط درباره‌ی فیسبوک نیست؛ بلکه دربارۀ عصری است که در آن، تعریف دوستی، اعتبار، مالکیت معنوی و حقیقت تغییر کرد. این فیلم کاوشی است در مرز مبهم میان نبوغ و خودخواهی، خلاقیت و حذف اخلاقی. اگرچه زاکربرگ شاید به‌تنهایی چهرۀ عمومی موفقیت فیسبوک شده، اما فیلم نشان می‌دهد که داستان‌های بزرگ، همیشه حاصل مشارکت‌های فراموش‌شده‌اند.